Nieuw boek over het ontstaan van het Bildt
Over de schrijver
Sytse Keizer (1953) is geboren en getogen aan de 'Ouwe-Dyk' en woont nu in Oudebildtzijl. Vanouds is hij weg- en waterbouwer en ging later aan de slag in de ICT. Van deze kennis en ervaring profiteert hij bij zijn spannende ontdekkingstocht door zijn Billând als regiohistoricus. Het Billând is het opgebilde land, dat is ontstaan tussen 1500 voor en 1505 na Chr., voordat de al aanwezige zomerdijk, de Monnikendijk, werd opgehoogd en Oudebildtdijk werd. Hij is gedreven het land waar zijn familie generaties lang leefde en werkte te onderzoeken. Hij publiceerde in de Bildtse Post, Franeker Courant, Bildt.nu, Keatsfreon en vooral over Billând op www.academia.edu. Hij schreef o.a. "Een historische wandeling door Ouwe-Syl”, "Kv de Kolk- Ouwe-Syl 100 jaar” en schrijft regelmatig over de geschiedenis van het Bildt en de dorpsgeschiedenis van Ouwe-Syl. Verder is hij beeldend kunstenaar en dichter.
Er bestaan diverse boeken over de geschiedenis van het Bildt. Jij komt binnenkort met een nieuw boek op de markt. Waarom?
Geschiedenis is geen exact vak, historici kunnen steeds nieuwe vragen stellen, weer nieuwe vondsten doen en tot nieuwe conclusies komen. Er worden voortdurend nieuwe bronnen, andere tools of onderzoeksmethoden gebruikt en dat leidt tot andere uitkomsten.
Bovendien richt ik me op de periode van 1500 voor tot 1505 na Chr. De andere boeken gaan hoofdzakelijk over de periode van na 1505 na Chr.
Waarin onderscheidt dit boek zich van de andere?
Een nieuw boek is van belang om het ontstaan van het Bildt in een breder perspectief te zien qua ruimte en tijd. Het beschrijft hoe het landschap van Billând in chronologisch, ruimtelijk en maatschappelijk opzicht is ontstaan. Ik heb het geschreven in de context van een van de drie afzonderlijke getijdenbekkens van Noord-Nederland, het Boornebekken.
Kun je iets vertellen over je methode van onderzoek?
Het onderzoek heeft de vorm van een ontdekkingstocht, met drie onderzoeksthema’s, namelijk het ontstaan van het landschap van het Billând, de invloed van de mens op het landschap en de strijd tegen het water. Het boek is echter wel in chronologische volgorde geschreven.
Voor dit onderzoek volgde ik de methode van prof. Theo Spek. Hij gebruikt verschillende disciplines om de ruimtelijke ontwikkeling van het landschap te analyseren en te begrijpen. Die komen van verschillende wetenschappen. Veel bronnen kon ik vinden op internet en die combineerde ik met moderne hulpmiddelen zoals de Algemene Hoogte Kaart Nederland (AHN) en boormonsters.
Op advies van Piet Feddema heb ik een eigen Geografisch Informatie Systeem (GIS) ontwikkeld, dat ik het BILDTGIS noem. Hierbij heb ik al bestaande kaartreconstructies ingetekend om aanknopingspunten te vinden tussen vroeger en nu.
Wat zijn je voornaamste conclusies?
1. Billând was al omstreeks 1200 ingepolderd.
2. Het ontstaan van Billând is voor een groot deel te danken aan middeleeuwse monniken. Zij namen het initiatief voor de inpoldering. Verder ontdekte ik dat ten zuidoosten van St.-Annaparochie Noormannen een ringwalburcht aanlegden, zeg maar een vroege vorm van een kasteel. Er zijn natuurlijk nog meer ontdekkingen en conclusies. Het boek staat er vol mee.
3. Er stonden vóór 1505 boerderijen op het Bildt.
4. Billând is ontstaan mede door zes zomerdijken, die door edelen en monniken tussen de 9e eeuw en 1600 zijn aangelegd en verhoogd.
5. Oudebildtzijl is ontstaan door het verleggen van vier zomerdijken. Drie dijkdoorbraken bepaalden de ligging van drie van deze dijken.
6. De civiele werken van de monniken na de St.-Luciavloed van 1287 hebben Berlikum weer op de kaart gezet.
Welk nader onderzoek is nodig?
Er is vooral nog meer archeologisch onderzoek nodig. Hier is tot nu toe geen toestemming voor van de provinciale archeoloog. Als ik die later alsnog krijg, dan ga ik weer aan de slag en ga ik daar beslist over publiceren. Ik denk dat ik nu wel bewezen heb dat ik dat op een wetenschappelijk verantwoorde manier doe.
Welke respons verwacht je?
Ik hoop dat de lezers een andere kijk hebben gekregen op het ontstaan van het Bildt. Ons woongebied bestaat toch al meer dan 3500 jaar. Ik probeer geïnspireerd door mijn partner Monique Wijffels en ondersteund door o.a. vrienden Eddy Sikma en Chris Gevers, een visie te geven met het motto, meten is weten.
Mijn boek is een van de eerste waarin de kaartreconstructies van Peter Vos worden toegepast om het ontstaan van een landschap te onderzoeken. Een groot deel van de genoemde vondsten en conclusies zijn te danken aan deze nieuwe methode. Het kan andere onderzoekers de ogen openen om hier ook gebruik van te maken. Wellicht komt er een dialoog op gang met lezers, wetenschappers en andere geïnteresseerden. Sommigen hebben al waardevolle zaken aangedragen tijdens mijn onderzoek. Als er mensen zijn die na het lezen denken dat zij informatie hebben die ik nog niet heb, hoop ik natuurlijk dat ze die met me zullen delen.
Er zijn de afgelopen jaren deelpublicaties op het platform academia.edu gezet. Die zijn al bijna 9000 keer bekeken.
Bildt.nu heeft veel ruimte besteed aan de voorpublicatie van je boek. Wat zijn jouw ervaringen hiermee?
Ik ben zeer tevreden over de samenwerking met Bildt.nu. Het Bildt van nu is gevormd door 't Billând van toen. Ik ben de redactie dankbaar voor de ruimte die zij mij heeft geboden. Zij heeft interesse voor mijn opvattingen over het ontstaan van het Bildt. Dat in mijn boek een ander licht op de geschiedenis wordt geworpen en dat er belangstelling bij lezers wordt gewekt voor een nieuwe invalshoek. Daarmee voldoet het aan het doel van de krant: verbondenheid brengen tussen de Bildtkers onderling en hun rijke historische omgeving.
