Luside droom
D’r is mij wat núvvers overkommen. Ik hew een ’n fait ferteld dat niet waar waar, maar der’t ik fan wist dat ’t wel waar waar. Ik sil ’t perbere út te lêgen.
Op frijdeg 18 maart lêstleden had ik ’n praatsy met Menno Hoekstra, ’n buurman op ôns buurtsy. Dat waar ’n dâg nadat alles ônder ’t Saharasând sat. Buuf Zwaantje en ik waren baidegaar doende om ’e rútten op ’t oasten en ’t súdden te soppen en buurman maakte ’n praatsy met ôns. Hij nam my nag met naar ’n plakky feerderop der’t ’n groate boadskiptas laai met ’n leptop en ’n bôrd met pasta d’rin. Ja, d’r fine núvvere dingen plak op ôns buurtsy.
De ândere dâg praatte ik met Pyt de Haan. Wij hadden ’t over de kommende Stannemet en ik saai dat ’r dut jaar gyn tint in ’e Waaie staan sou. Doe’t Pyt mij froeg fan wie’t ik dat hoord had, saai ik: ”Fan Menno Hoekstra en hij kin ’t wete want hij is foorsitter fan stichting De Waaie.” Gyn sândkorreltsy tussen te krijen.
Later troffen Pyt en Menno nander en doe kwam fansels de aap út ’e mou: ik had foute faiten foor waar ferkondigd: d’r sou om ’e dooie doad wel ’n tint in ’e Waaie komme. Maar…
Onderwilens fernam ik fan ’t gesprek tussen Pyt en Menno. Niet eerder as op woensdeg 23 maart trof ik Menno en froeg ’m at ’r nou wel of niet ’n tint in ’e Waaie kwam. ”Jawis,” saai myn buurman. Ik waar in ’e war en most eerst maar ’s goed bij mysels te rade gaan hoe’t ik deuze tintekwessy tekkele most, want ik had ’n dúdlike herinnering fan ’n eerder gesprek tussen mij en myn buurman over Stannemet en dat ’r said waar dat ’r dut jaar gyn tint staan sou.
Nou hou ik ’n dâgboeky bij. Ik skriif op wat ik doen mot en sil en wat ik deen hew. Ik neteer wie’t bij mij op bezite weest hewwe en bij wie at ik op bezite weest hew. Ok hou ik bij met wie’t ik in ’t ferbijgaan praten hew en wetefaak ok ’t ônderwerp fan ’t praatsy. De lêste keer dat Menno en ik praten hewwe waar op dînsdeg 22 febrewary. Wij hadden ’n kort praatsy over de timmerman die’t bij Menno-en-dy ’n putsy had. Ant die frijdeg met dat Saharasând hew ik ’m niet weer sproken en bij die boadskiptas hè wy ’t niet over ’n tint had. Dus het dat gyn-tint-praatsy nooit plakfonnen! Maar hoe kin ik der op 19 maart dan wel ’n dúdlike herinnering an hewwe? Ik hew nafraag deen, boeken opensloegen en ’t internet raadpleegd en nou kin ’t soa weze, ni, nou is ’t soa dat ik in ’e nacht fan frijdeg 18 op saterdeg 19 maart ’n droom had hew, ’n luside droom.
’t Núvvere woord – in ’t Nederlâns lucide – komt út ’t Latyn en betekent lichtend, dúdlik, helder. Wanneer’t je in ’n staat fan ’n luside droom ferkere, blyft ’n part fan je hersenen anstaan of: is ’m bewust. At je soa drome, weet je dat je drome. Folleerde luside dromers kinne sels ingripe in hur dromen. Ik niet. ’t Heugt mij niet dat ik ooit eerder soa droomd hew, maar ik hew in die bewuste nacht soa’n droom had. ’n Aigenskap fan luside dromen is dat se wetefaak false herinnerings teweeg bringe en soks is mij overkommen. De droom plantte ’n erfaring in myn bewustwezen en doe kwam d’r ’n false herinnering tot wasdom.
Lang ferhaal kort: wat wij beleve in ’n luside droom, erfare wy foor hondert persint as echt, ok na de droom. In myn Saharasânddroom het Menno my ferteld dat ’r dut jaar gyn tint staat in ’e Waaie. Maar die fertelling is dus niet waar; de droom het sând in myn ogen strooit.
Dus is d'r dut jaar op ankem frijdeg 20, saterdeg 21, sundeg 22 en maandeg 23 maai fertier in 'e tint in 'e Waaie. 't Is maar dat jim ’t wete, en ik ok.
Douwe Zwart