Vervolg Lijsttrekkersdebat:
“We moeten eerlijk zijn”
Voorstelronde
Voorin de zaal zitten de lijsttrekkers achter een tafel. Jan van Friesland stelt ze een voor een voor:
Joke Osinga, VVD, een raadslid met jaren ervaring en veel affiniteit met onderwijs.
Douwe Kamstra van Gemeentebelangen, een ‘oude rot’ als raadslid.
Hanna van der Werf van SAM, die ‘door iedereen heen kijkt’, want zij is psycholoog.
Bert Vollema, FNP, veeboer en goed op de hoogte van de belangen van de agrarische sector.
Bernita Hakvoort, CU, schapenboerin; voor haar is dit ‘a maiden speech’.
Caroline de Pee, CDA, van huis uit econoom en behalve lijsttrekker ook wethouder.
De twee-minuten-ronde
Na het voorstellen krijgt elke lijsttrekker maximaal twee minuten voor zijn of haar speech.
Iedere lijsttrekker heeft vooraf een nummertje gekregen: van 1 t/m 6. Johannes Ebbens trekt blind een nummertje uit een ‘goochelzak’. Als dit nummertje correspondeert met het nummer van de lijsttrekker is die aan de beurt. Dat is zowel spannend als eerlijk.
Het lot wijst Caroline de Pee als eerste aan. Zij benoemt als kern van het CDA-programma de drie W’s: Wonen, Werk en Wille. Gevraagd naar wat dat “Wille” dan concreet inhoudt, licht zij toe: “Alles wat het leven mooi maakt, dus zorg, sport en andere welzijnszaken. Als basishouding staat het CDA voor ‘wij’ in plaats van ‘ik’ en naast elkaar staan en naar elkaar omkijken. Veel concreter wordt het niet, maar twee minuten is kort en Caroline blijft keurig binnen de tijd.
Als tweede spreker wijst het lot Bert Vollema aan. Bert benoemt het belang van ‘je thuis voelen in je eigen gemeente’ en het behoud van ruimte. Ook bij het FNP staan bouwen en wonen hoog op de agenda: in het zo genoemde aanvalsplan wordt gepleit voor ‘zelfbewoningsplicht, voor (meer) sociale bouw, voor 30% met garantie van de gemeente en vooral: bewoners meer betrekken bij de plannen. “In Oosterbierum heeft dorpsbelang een plan voor twintig huizen opgesteld. Zulke plannen juichen wij toe.” Douwe Kamstra opent de discussie: “Je kunt niet zomaar ergens twintig huizen neerzetten.” Caroline de Pee beaamt dat: “Er zijn regels afgesproken.” En Douwe Kamstra nogmaals: “Ik was voor het plan, maar wel op de manier die we met elkaar hebben afgesproken in onze woonvisie, anders komt er wildgroei.”
De volgende spreekster is Hanna van der Werf van SAM, een samenwerkingsverband van D66, PvdA en Groen Links. “Daar kan de landelijke politiek een voorbeeld aan nemen.”
Hanna noemt drie kernwaarden van haar partij: sociaal, duurzaam en democratisch. Voorbeelden van het eerste domein is de oprichting van de Einstein-class. De Einstein-class is opgericht voor leerlingen met een vorm van autisme die vastlopen in het gewone onderwijs. Ook vraagt Sam aandacht voor de ‘toeslagenproblematiek’. Hanna houdt een pleidooi voor isolatie van woningen van mensen ‘met een kleine beurs’, behoud van bomen en bij alle plannen kijken naar het-lange-termijn-effect. Bij democratie is vooral van belang: ‘geen loze beloftes doen, geef een eerlijk verhaal’. Geef niet alleen je doelen aan, maar vooral ook hoe je denkt die te bereiken, want daar zijn keuzes voor nodig. Wees concreet: “Ben je bereid een hogere ozb te betalen, als je daardoor een zwembad kunt behouden?”
In de korte discussie hierna komt de door de burger gevoelde afstand tot de politiek aan de orde: Is een ‘lokaal loket’ de oplossing? Wat is het echte probleem? Het helpt enorm als ambtenaren en raadsleden duidelijk en binnen redelijke termijn reageren op mails en appjes.
De vierde spreekster is Bernita Hakvoort, die aansluit bij de actualiteit en constateert, dat het stormt: niet alleen klimatologisch, maar ook in de politiek. Zij verwijst naar passages in de Bijbel waarin het ook stormt en vertelt dat zij persoonlijk uit die verhalen kracht put voor oplossingen in het heden. Een betrouwbare overheid en eerlijkheid zijn voor haar wezenlijk. Ze benoemt de mentale armoede, niet alleen bij ouderen, en wil dat er meer aandacht komt voor waardig ouder worden, en verbinding maken om eenzaamheid te verminderen. Een persoonlijk en authentiek geluid, zonder veel concrete invullingen.
Waarom we dan toch tegen een regenboogvlag stemden? “Omdat bij ons iedereen altijd welkom is, daarvoor is geen vlag nodig.”
Als voorlaatste spreker wordt Douwe Kamstra van Gemeentebelangen getrokken. In zijn twee minuten wil hij benadrukken dat deze avond ‘een feest voor de democratie’ is. Belangrijk om te benoemen op de dag dat Rusland Oekraïne binnenvalt. GB heeft vier belangrijke aandachtsgebieden: wonen, duurzaamheid, financiën en faciliteren. De grondhouding moet zijn: niet ‘nee, tenzij’, maar ‘ja, mits’. Bij het thema faciliteren noemt Douwe als voorbeeld dat er steeds meer digitaal moet, wat voor veel inwoners een probleem is; GB pleit voor een service-loket in Sint-Annaparochie.
In de discussie die hierop volgt, noemt Hanna laagdrempelige voorzieningen die al gerealiseerd zijn: het netwerk-centrum in Sint-Jacobiparochie en de ondersteuning op digitaal gebied in de bibliotheken.
De laatste spreekster is Joke Osinga van de VVD. Joke pleit ervoor om initiatieven van inwoners altijd serieus te nemen, maar vooral te proberen de gemeenschap in een vroeg stadium bij plannen te betrekken. Procedures zijn soms veel te lang, we moeten als gemeente zeker geen extra eisen stellen boven op de omgevingsvergunningen; maar agrariërs en andere ondernemers ruimte geven om ook in de toekomst aan de slag te kunnen. Innovatieve werkgelegenheid is van belang. Waar het kindertal terugloopt, moeten basisscholen samengaan om de school voor het dorp te behouden.
De tijd vloog om: doordat de discussie voor de pauze langer duurde dan gepland, werd de tijd na de pauze iets te krap. Een leermoment.
Wat vinden jullie van de volgende stelling? De voorzieningen voor de jongeren zijn te krap. Met deze woorden opent Jan van Friesland na de pauze de discussie. Geen van de lijsttrekkers onderschrijft deze stelling volledig. Wel moet er volop aandacht zijn voor de toegankelijkheid van sport- en muziekverenigingen voor kinderen uit arme gezinnen. Het bestaande sport- en cultuurfonds maakt de stap over de drempel iets gemakkelijker, maar de oplossing is niet om ‘alles' gratis te maken, wat alleen SAM bepleit.
Dan komt de eerste vraag uit de zaal: Wat doet de VVD met het knelpunt dat ik wel zonnepanelen kan aanleggen, maar mijn stroom niet aan het net kwijt kan?
Het antwoord van Joke luidt: Dit kunnen wij niet oplossen, al hadden we alle 29 zetels in de raad. We kunnen bij herhaling het signaal doorgeven aan de netbeheerder (Liander), meer niet. Dat is ook eerlijke politiek: aangeven dat jij het probleem niet kunt oplossen.
Een mevrouw uit Berlikum vraagt: Hoe komt het met het fietspad van Berlikum richting Menaam en met de onveilige situatie van Koekoeksleane, Bitgumerdijk en Gernierswei? De lijsttrekkers geven aan, dat dit inmiddels hoge prioriteit heeft in de mobiliteitsvisie, maar doen geen toezeggingen.
Vraag: Hoe staan jullie tegenover het deelbaar maken van woningen, om meer mensen aan een woning te helpen?
Antwoord: Er zijn (particuliere) voorbeelden: een boerderij, die opgedeeld is in vier appartementen. Er is wel beleid rond kamerverhuur, maar niet specifiek rond het deelbaar maken van woningen.
Opmerking: Mijn ervaring is, dat vrijwilligers die zich via Dorpsbelangen met veel tijd en energie inzetten, niet altijd serieus worden genomen. Mails worden niet beantwoord of zeer onbevredigend.
Antwoord: Verbeterslagen zijn hierin vast nog mogelijk (Caroline); geef negatieve signalen altijd door.
Vraag: In de woonvisie zie ik veel aandacht voor het verdeling van woningen over grotere kernen, maar waar blijven de kleine kernen, zoals Vrouwenparochie? Op deze ‘hartenkreet' van Attje Tadema komt niet direct een antwoord.
Vraag: iedereen probeert mij te overtuigen om op zijn of haar partij te stemmen op 16 maart. Maar hoe weet ik zeker dat degene, die met mijn stem is gekozen, niet halverwege de rit overgaat naar een andere partij?
Antwoord van Bert: Natuurlijk zijn we allemaal van plan de hele komende periode bij onze partij te blijven, maar er kan een situatie ontstaan dat je dit niet met je geweten in overeenstemming kunt brengen. En het is nu eenmaal wettelijk zo geregeld, dat een gekozen raadslid de eigen zetel mee mag nemen.
Geslaagde avond
Het is tijd! De avond vloog om. Johannes Ebbens bedankt alle mensen die deze avond mogelijk hebben gemaakt: Eringa AV voor geluid en licht, DJTS voor de livestream, radio Eenhoorn voor de opnames en MFC voor de gastvrijheid. En bovenal: het publiek voor de belangstelling. De lijsttrekkers krijgen een boeket en vele aanwezigen blijven nog lang napraten.
Politiek heeft een gezicht gekregen. Kiezers ontmoetten lijsttrekkers. En lijsttrekkers kregen vragen voorgelegd, waarmee ze aan de slag kunnen. ‘We moeten het eerlijke verhaal vertellen', zeggen de politici in de Waadhoeke. Wie het politiek café heeft gemist, kan informatie vinden op www.Bildt.nu. Op een originele en spannende manier heeft Bildt.nu aandacht gevraagd voor de keuzes die kiezers mogen maken. Met het rode potlood, op woensdag 16 maart, in het stemhokje!