Prachtig project op de Fierljepper
Marten Kuik
Geschiedenis van het eigen dorp
Wie waren J.P. van der Bildt en Waling Dijkstra? Wat is een ‘Steertster’ of een ‘Eerste Môrn’? U weet het niet? Dan moet u de komende tijd beslist eens gaan praten met de jeugd van Vrouwenparochie. De kinderen van basisschool De Fierljepper doen mee aan een buitengewoon boeiend project. Op vrijdag 28 januari maakten ze een wandeling door hun eigen dorp, onder leiding van volwassenen, en gingen daarbij op zoek naar plekken die in hun ogen belangrijk zijn. Welke plekken ‘een podium verdienen’. Tijdens de hierna volgende lessen maken de kinderen een keuze uit dingen die ze graag in de spotlight willen zetten – een podium willen geven - en vooral: waarom. Dit doen zij d.m.v. spelen, maken, bewegen, verbeelden en ‘filosoferen’.
Filosoferen? Ja. Hebt u wel eens nagedacht over de vraag: “Van wie is eigenlijk een dorp?” Moeilijk? Filosofen kunnen hen helpen om door zuiver te denken een antwoord te vinden op bovenstaande vraag. Bij het project vindt De Fierljepper steun bij NHL/Stenden, Keunstwurk en Tresoar. Ook de stichting Bildts Aigene draagt een belangrijk steentje bij.
Opzet van het project
De kinderen spreken thuis Fries (ca 40%), Bildts (ca 30%) en Nederlands (ca 30%). De vraag is nu, hoe kun je in zo’n meertalige situatie op een doordachte manier aandacht besteden aan de taalontwikkeling van de jeugd? Dit doet De Fierljepper door kinderen te verbinden met de directe omgeving. Zij onderzoeken ‘belangrijke’ plekken in het eigen dorp. Ze praten hierover met hait en mim, pake en bep. En met hun juffrouw, natuurlijk. In het Nederlands, in het Fries en in het Bildts. Ze zoeken naar taal om hun gedachten en gevoelens onder woorden te brengen.
Hoe kun je hierbij werken aan de artistieke vorming van de kinderen? Keunstwurk levert docenten en kunstenaars die de kinderen helpen zich creatief, expressief en artistiek te uiten. En een filosoof helpt met het stellen van de goede vragen…
Tresoar is bezig nieuw lesmateriaal te ontwikkelen. De Fierljepper is benaderd voor een ‘pilot project’. Als het project leidt tot succes, wordt het uitgerold over andere scholen in Friesland.
Les 1: Kinderen gaan met senioren het dorp in. Ze vertellen elkaar verhalen in het Bildts, Fries en Nederlands. Ze maken foto’s van objecten die een podium verdienen en kijken naar de presentatie van foto’s uit het eigen dorp.
Les 2: De kinderen gaan dieper op zoek naar het verhaal achter de foto’s. Ze krijgen bronnen van Tresoar en het Bildts Aigene. Ook Bildt.nu levert een kleine bijdrage: in de krant van 12 januari staat een artikel over de Hervormde Kerk in Froubuurt. De kinderen hebben van Keunstwurk onderzoek boekjes gekregen. In februari en maart gaan ze aan de slag o.l.v. vakdocenten met ‘filosofische’ thema’s, taalontwikkeling en cultuurhistorie. De centrale vraag is: “Wat is Froubuurt? Wat willen we bewaren voor de toekomst?” Later in het schooljaar organiseert de school graag een tentoonstelling. U kunt daar de resultaten met eigen ogen aanschouwen.
Aftrap
Het is 28 januari. Na een hartelijke ontvangst door het team gaan vijf begeleiders met vijf verschillende groepen en hun leraren op stap in het eigen dorp. Ze gaan uitzoeken welke plaatsen in Froubuurt voor hen van belang zijn.
Wandelen door het dorp
Groep 1: Tien kinderen pakken hun iPad en beginnen aan hun wandeling door het dorp, begeleid door juf Grytsje Mulder en oud-schooldirecteur Bindert Porte. Ik mag ook mee. “Waarom hebben jullie die iPad bij je?” wil ik weten. “Nou, we gaan foto’s maken van mooie plekjes in ons dorp,” antwoordt een meisje van een jaar of tien, “en geluidsopnames.”
Aangekomen bij de hoek Van der Bildtstraat/Steertster begint Bindert zijn verhaal. “Waar wij nu staan, was vroeger een vaart. Daar voeren schepen met bieten. De vaart was niet erg breed. Schepen konden elkaar niet of nauwelijks passeren. En keren was helemaal onmogelijk. Dat kon alleen bij de Steertster.” Hij wees in de richting van Sint-Anne. Daar ging de vaart helemaal naar toe. Hij wees in de richting van Vrouwbuurtstermolen. En daar ging hij verder. Bij de Groene Papegaai maakte hij een bocht naar links. En vlak voor de kerk maakte hij een bocht naar rechts. Zo konden de bietenschepen langs de molen verder varen naar Stiens en Leeuwarden.
"Weten jullie wie J.P. van der Bildt was?” vraagt Bindert. De kinderen trekken hun schouders op. "Tegenwoordig branden er ‘s nachts veel lampen. Maar vroeger was het 's nachts hartstikke donker. Dan zag je heel veel sterren bij elkaar, dat noemen we de ‘Melkweg'. En soms een komeet. Dat noemen we in het Bildts een ‘steertster'. In het huis met nummer 6 is J.P. van der Bildt geboren. Hij was een erg handige man. Hij maakte instrumenten, telescopen, klokken en kon goed lenzen slijpen. Met die instrumenten kon hij de hemel bestuderen. Er hangt een schilderij van hem in het Planetarium in Franeker. Maar hij is hier geboren!
