Radboud II, Igle Tadema, Karel de Grote
DE BOUCKHORST KRONIEK
Hein Jaap Hilarides
Radboud, de tweede met die naam, was de laatste koning van de Friezen. Hij was de zoon van Aldgild de tweede, van wie hij echter veel verschilde. Radboud II was opgevoed in Denemarken en zeer bekend met de afgoderij. Koning Radboud was zijn hartstochten niet meester en goddeloos. Op Ameland stelde hij de afgod Foste weer ten toon.
Bonifaas, de tweede bisschop van Utrecht, herstelde de christenheid in Friesland weer. Bisschop Bonifaas wierp de afgoden omver, stichtte kerken en bekeerde veel volk. Hij sloeg zijn tenten op aan het Boerdiep, de zeearm van de doorwaadbare zee. Maar op 5 juni van het jaar 754 werd Bonifaas te Dokkum vermoord. Na de moord op bisschop Bonifaas gaf de zon wel licht, maar verspreidde geen stralen. De zon bevond zich in een verduisterde toestand en het was donker. De hele zomer was het koud, er viel zelfs sneeuw, de graanoogsten mislukten. Ondanks dit meest gevreesde voorteken ging de heidense koning Radboud verwoed tegen de Christenen te werk, opgestookt door eigen boze driften en de priesters van de afgodische Druïden.
Toen trok Karel de Grote ten oorlog tegen de Friezen. Koning Radboud verloor twee veldslagen en vluchtte. Dat liever dan dat hij de Christenen de vrije uitoefening van hun godsdienst moest vergunnen in een verdrag. Radboud overleed zonder dat wij weten waar.
Het was in die tijd dat Igle Tadema een zeer diepe put liet graven. De edelman dacht dat er snel water uit zou komen. Maar de put bleef droog tot aan de avond van de vierde dag. Toen hoorde hij een stem, die ettelijke malen riep: ‘Verlaat dit land! Verlaat dit land!’ Igle zag water op de bodem van de put. Het was zout als zeewater. De edelman liet de put meteen dempen. Hij was bang dat de voorspelling van afgod Stavo, zoals hierboven in het jaar 513 beschreven, zou uitkomen. Dat was zijn grootvader namelijk ook overkomen. De derde week na dit gebeuren stierf Igle. Zijn zoon verkocht het land en kocht elders nieuw land. Opnieuw had afgod Stavo goed voorspeld. Door de stijging van de zeespiegel drong het zoute water steeds verder het land in. De doorwaadbare zee was alleen nog bij laag water doorwaadbaar. Karel de Grote stelde landvoogden aan. Ze regeerden Friesland in zijn naam. Keizer Karel koos Magnus Forteman tot eerste landvoogd.
Kort daarna ontstond er in Rome een twist tussen de Paus en enige edelen. Heel Italië kwam in oproer, waarop de Saracenen het land binnenvielen. Het Noord-Arabische volk verzette zich tegen de keizer. Karel de Grote rukte met een grote legermacht op om de zaak te sussen. Toen Magnus Forteman dit vernam, spoorde hij de Friezen aan om de keizer te helpen. Magnus had tot doel om bij de keizer in de gunst te komen. Hij wilde de deur tot de vrijheid van de Friezen weer openen. Magnus trok met een grote groep goedgewapende Friezen tot voor de poorten van Rome op. De Romeinen deden op dat moment net een uitval op de keizer. De Friezen zagen dat en boden de keizer hun diensten aan. Karel stond hen dat verzoek toe.
Na enige schermutselingen dreven de Friezen de Romeinen weer naar binnen. Magnus en de Friezen drongen door de poorten en maakten zich meester van de stad. De Friezen plantten hun vaandel op het hoge raadhuis, dat de Romeinen het Capitool noemen. Als dank voor hun trouw boden Karel en de paus hen grote hoeveelheden goud en zilver aan. De Friezen wezen deze giften beleefd van de hand. Het was hen alleen om de vrijheid te doen. Daarop voorzagen de keizer en de paus hen van een vrijbrief.
Karel de Grote ontlastte de Friezen ook van de schatting en vergunde hen het recht om hun land naar hun eigen wetten te regeren. Daartoe moesten zij een landsheer uit de edelen van hun land kiezen. Bovengemelde Magnus Forteman was de eerste landsheer. Magnus bewees de keizer nog meer roemwaardige diensten. Toen zijn krijgsknechten zijn lichaam in het slagveld onder de doden vonden, begroeven ze hem in de Friezenkerk in Rome.
