Geskidenis fan 't Bildt - 4
De inpoldering gaat feerder.
SYTSE BUWALDA
De seedyk fan 1505 sorgde d’rfoor, dat ’n stik Middelsee droog bleef. Maar de anslibbing ging wel deur. In 1600 waar ’t al weer de moeite wirrig om ’n dyk te lêgen. ’t Stik grônd dat doe droog kwam, hytte ’t Nij Bildt. Weer later, in 1715 en in 1754, worde ’t Bildt nag weer wat groater. De Westerse en de Oasterse Bildtpôlen maakten ’t Bildt kompleet: 8000 morgen (soa’n 7200 hektare).
Hoe sterk waren die diken?
Die diken waren fansels minder sterk as die fan deuze tiid. De dykwerkers hadden ommers alleen maar ’n skop en ’n kroiwagen. Ni, at de see en de storm tegaar op de seedyk anfielen, dan most die dyk ’t ontgelde! Hij brak soms deur. In 1570, op 1 novimber, sloeg de see ’n gat in de Ouwe Dyk. In de Nije Dyk gebeurde dat maar liefst fijf keer! Een keer derfan is belangryk om te noemen. In 1665 sloeg de stormfloed ’n groat gat in de seedyk. Dat waar op ’t eand fan de Boanweg. Dat plak der wort nag altyd ’t Groat Gat noemd. Op de kaart is ok te sien dat de dyk der an de noordkant ’n útstulping het. ’t Gat worde dichtmaakt deur d’r ’n stik dyk omhine te lêgen.
Ok de Pôldyk, de dyk fan 1754, brak twee keer deur. In 1825 had die deurbraak hele groate gefolgen hewwe kinnen. Omdat ’t in de winter fúl en lang froren had, waar de Waddensee dichtfroren. Deur eb en floed en swaar stormweer waar ’t iis broken. ’t Waren allegaar dikke skossen, die’t op na de seedyk joegen worden. In de nacht fan 3 op 4 febrewary (1825) brak de Pôldyk deur. ’t Nij Bildt kwam ônder water te staan. De Ouwe Dyk keerde ’t water, gelukkig! Maar d’r waar fansels een plak wer’t ’t water wèl feerder strome kon: deur de sluus op Ouwe-Syl! Dat sou groat gefaar opleverd hewwe foor ’t achterlêgende lând. Maar …. Krelis Annes, timmerman op Ouwe-Syl waar beraden! Hij gâf opdracht om ‘n huus flak bij de sluus ôf te breken. De stenen, ’t pún, liet hij in ’t sluusgat gooie. De sluusdeuren worden blokkeerd! ’t Water fan de see kon niet feerder strome. Soa ontsnapte ’t Oud Bildt an ‘n overstroming.
Dat waar tot nou toe de leste dykdeurbraak.
